ABD ve Çin’in Ay’a dönüş yarışı hızlanırken, özel sektör de uydumuzun yüzeyindeki devasa kaynak potansiyeline odaklandı. Bu bağlamda, Ay madenciliği girişimi Interlune ile Helsinki merkezli kriyojenik teknoloji şirketi Bluefors, 300 milyon dolarlık kritik bir anlaşmaya imza attı.
Ay madenciliği geliyor
Bu anlaşmaya göre Bluefors, Ay yüzeyinden çıkarılacak 10 bin litre Helyum-3 izotopunu satın almayı kabul etti. Bu ticari mutabakat, Ay madenciliğinde yeni bir ticari dönemi başlatıyor.
Ay’daki Helyum-3, helyumun kararlı bir izotopu olup, geleceğin enerji kaynağı olarak büyük ilgi görüyor. Bu madde, hem füzyon reaktörlerinde yakıt olarak kullanılabiliyor hem de kuantum bilgisayarlarının soğutulmasında kritik bir rol üstleniyor. Dünya’da yok denecek kadar az bulunan Helyum-3, Ay yüzeyinde ise Güneş rüzgarları sayesinde çok daha yaygın miktarda bulunuyor.
Ancak Interlune, Ay yüzeyinden Helyum-3 çıkarmanın ekonomik açıdan uygulanabilir olduğunu henüz kanıtlamak zorunda. Şirketin kazı makineleri, yeterli miktarda izotopu elde etmek için milyonlarca ton Ay toprağını (regolit) işlemden geçirmek zorunda kalabilir.
Ayrıca, bu kadar ağır ekipmanın Ay’a taşınması astronomik maliyetler gerektiriyor. Bu nedenle proje, hem teknolojik açıdan karmaşık hem de finansal olarak büyük bir risk taşıyor.
Interlune bu hedefte yalnız değil. Ay kaynaklarını ticarileştirmeyi amaçlayan geniş bir ekosistem oluşuyor. Örnek olarak, Jeff Bezos’un şirketi Blue Origin, geçtiğimiz ay Ay yörüngesinden Helyum-3 ve su buzu dahil kaynakları haritalamak, ardından yüzeyde doğrulamak ve yerinde kullanıma açmak için bir anlaşma imzaladı.
Uzmanlar, Ay’daki su buzunun da en az Helyum-3 kadar stratejik öneme sahip olduğuna dikkat çekiyor. Su, içme suyu, oksijen ve roket yakıtına dönüştürülerek Ay yüzeyinde uzun süreli insanlı üslerin kurulması için hayati bir rol üstleniyor.
Tüm bu planlar halen teorik aşamada kalıyor. NASA’nın öngördüğü Ay ekonomisi, gerçekleşse bile yıllar sürecek bir gelişim sürecine ihtiyaç duyuyor. Ayrıca, Ay’daki Helyum-3 miktarının tam olarak ne olduğu bilinmiyor ve bu izotopun füzyon reaktörlerinde verimli bir enerji kaynağı olarak kullanılabileceği de henüz bilimsel olarak kesinleşmedi.
Yine de Interlune gelecek için umutlu. Şirket, gelecek yıl Astrobotic’in Griffin-1 iniş aracıyla Ay’a göndereceği çok spektrumlu bir kamera sayesinde yüzeydeki Helyum-3 yoğunluğunu ölçmeyi planlıyor.
